Νομοσχέδιο για τον αιγιαλό ή για την κατάργησή του;

Του Γιώργου Κανέλλη*

Όταν την περασμένη χρονιά ανακοινώθηκαν τα δημόσια κτήματα που παραχωρούνται στο ΤΑΙΠΕΔ προς πώληση, πολλοί απορήσαμε «τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι».

Τι δηλαδή, να την κάνει κάποιος μια παραλιακή λωρίδα δεκάδων στρεμμάτων όπως αυτές – για παράδειγμα – που είναι προς πώληση μέσα στο Εθνικό Πάρκο Στροφιλιάς - Κοτυχίου, όταν ρητά η Κοινή Υπουργική Απόφαση που ρυθμίζει το καθεστώς της περιοχής, επιτρέπει ένα και μόνο αναψυκτήριο μέχρι 200 τετραγωνικά.

Η θέση προς διαβούλευση του νομοσχεδίου του Υπ. Οικονομικών “Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας” έλυσε τις απορίες αυτές. Η δημόσια αυτή γη - φιλέτο αποστερείται πρακτικά από κάθε περιορισμό χρήσης και επιπλέον πλήττεται το δικαίωμα όλων να έχουν δωρεάν πρόσβαση στις παραλίες, κάτι που στα διακόσια χρόνια ύπαρξης του ελληνικού κράτους δεν είχε αποτολμηθεί ευθέως να θιγεί. Φυσιολογικά, μια και νομικά (αστικός κώδικας) ο αιγιαλός είναι «εκτός συναλλαγής» δημόσιο αγαθό.

Οι ακτές ανήκουν σε όλους – χωρίς εισιτήριο

Αν μας επιτραπεί μια κάποια γλαφυρότητα, η πρόσβαση στις ελκυστικότερες από τις ακτές που κληρονομήσαμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ, φτωχοί και πλούσιοι από τον Κολοκοτρώνη, εμμέσως πλην σαφώς θα είναι στην αχαλίνωτη και απεριόριστη διάθεση  επιχειρηματικών συμφερόντων. Αν θέλουν μας αφήνουν, αν όχι πληρώστε ακριβό εισιτήριο – προσοχή, όχι για κατανάλωση αλλά για το ίδιο το δικαίωμα στην χρήση της θάλασσας και της άμμου.

Τη στιγμή που η (ενοχλητική σε πολλούς παρά τις αδυναμίες της και την έλλειψη προσωπικού) Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος καταβάλλει προσπάθειες για κατεδάφιση των πιο προκλητικών αυθαιρέτων πάνω στον αιγιαλό, διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπουν νομιμοποιήσεις τέτοιων αυθαιρέτων και καταπατήσεων.

Το γεγονός δε, ότι η κυβερνητική αυτή κίνηση αυτή γίνεται στην καρδιά μιας τριπλής προεκλογικής περιόδου (ευρωεκλογές, περιφερειακές, δημοτικές), δίνει και μια διάσταση ωμής ψηφοθηρίας στα θολά νερά των συμφερόντων εκείνων που προκρίνουν έναντι της μακροχρόνια βιώσιμης και στηριγμένης στην ορθή χωροταξία και τη διαφύλαξη άθικτων των δημοσίων αγαθών, την ληστρική εκμετάλλευση –και γαία πυρί μιχθήτω στη συνέχεια- των πολυτιμότερων δημόσιων αγαθών μας. Γιατί βεβαίως, για παράδειγμα η Στροφιλιά, ο Λαγανάς, οι ακτές της Ηλείας και της Δυτικής Αιτωλοακαρνανίας είναι πρωτίστως περιβαλλοντικά αγαθά - οικοσυστήματα και κεφάλαιο ήπιας αναψυχής για ΟΛΟΥΣ.

Νομιμοποιούνται αυθαίρετα, ευνοείται το τσιμέντο

Ας δούμε αναλυτικότερα τι επιχειρεί να κάνει το θρασύτατο, ας μας επιτραπεί η σκληρή έκφραση, αυτό νομοσχέδιο, για το οποίο μόνη συνταγματική και βιώσιμη επιλογή είναι η πλήρης απόσυρση.

 

Με το νομοσχέδιο:

* οι ως τώρα σαφείς προβλέψεις για την υποχρέωση ελεύθερης πρόσβασης στον αιγιαλό, καθώς και η απαγόρευση της παραχώρησης της αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και παραλίας παραμερίζονται με μόνο τον ασαφή περιορισμό του «να περιλαμβάνονται όροι χρήσης που να διασφαλίζουν την πρόσβαση του κοινού, ύστερα από αιτιολογημένη στάθμιση των συμφερόντων που εξυπηρετούνται ή βλάπτονται». Οι συγκεκριμένοι ισχύοντες σήμερα περιορισμοί (μέχρι 500 μέτρα ομπρέλες και ελεύθερη ζώνη μπροστά από την θάλασσα) δεν αναφέρονται στο νομοσχέδιο.

* Δίνεται η δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτων εμπορικών (όχι πρώτη κατοικία) κτισμάτων επί του αιγιαλού, κάτι που  μέχρι τώρα ήταν –και πολύ σωστά- ταμπού.

*  Οι λίμνες μπορούν να προστατεύονται μόνο αν είναι μεγαλύτερες από 9,5 στρέμματα. Έτσι όμως εκατοντάδες πολύτιμες για την άγρια ζωή και το τοπίο μικρά μόνιμα λιμναία σώματα θα μπορούν, κοντόφθαλμα να υποβαθμίζονται

* Αφήνεται στην κρίση των επιχειρηματικών η δυνατότητα κατασκευής μόνιμων εγκαταστάσεων ως και τη θάλασσα «αν κρίνονται απαραίτητα για την επίτευξη του επιχειρηματικού σκοπού». Καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αυτό για την ελεύθερη πρόσβαση όλων αλλά και για την άγρια ζωή.

*  Αφήνονται περιθώρια και για επιχωματώσεις επί της θάλασσας (!) αν πρόκειται για την εξυπηρέτηση επιχειρηματικής δραστηριότητας που έχει ενταχθεί στις στρατηγικές επενδύσεις ή έχει εγκριθεί ΕΣΧΑΔΑ ή ΕΣΧΑΣΕ (ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης δημοσίων ή ιδιωτικών ακινήτων). 

* Επιτρέπεται πρώτα να γίνονται έργα και μετά (όταν θα είναι αργά) να γίνεται η οριοθέτηση της παράκτιας ζώνης.

Συμπερασματικά: το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, εκτός του ότι ωμά και απαράδεκτα έρχεται στη μέση της προεκλογικής περιόδου, στην ουσία του κινείται όχι προς την κατεύθυνση της μακροχρόνιας και ισορροπημένης τουριστικής αξιοποίησης των ακτών μας, αλλά σε μια λογική βιασύνης να ενισχυθούν κέρδη, να ξεπουληθούν φιλέτα δημόσιας γης μέσω ΤΑΙΠΕΔ και να αναγνωριστούν τετελεσμένα σε βάρος του περιβάλλοντος, του δικαιώματος της ελεύθερης πρόσβασης όλων και ενός βιώσιμου τουριστικού μέλλοντος.

Ωφελεί λίγους και βλάπτει το ευρύτερο δημόσιο συμφέρον. Όχι μόνο πρέπει άμεσα να αποσυρθεί αλλά και να πολλαπλασιαστούν οι επιχειρήσεις κατεδάφισης αυθαιρέτων κτισμάτων και περιφράξεων.

Επιτέλους, ας δούμε λίγο πιο πέρα από τη μύτη μας.

*Περιφερειακός σύμβουλος, Υποψήφιος Περιφερειάρχης με την Οικολογική Δυτική Ελλάδα