Η πορεία της ΕΕ και το ελληνικό πείραμα - Η αριστερή «ατζέντα» σήμερα

Του  Αλέξη  Μητρόπουλου

 

I.Από το Μάαστριχτ στο Μνημόνιο

Για τη φύση και την πορεία της ΕΕ είχαμε μιλήσει από την εποχή της Ενιαίας Πράξης και την κυοφορία του Μάαστριχτ. Μελετώντας τα θεσμικά κείμενα, που συνέθετε μεθοδικά το επιχειρηματικό κεφάλαιο (και κυρίως η αναδυόμενη ως κυρίαρχη χρηματοπιστωτική έκφρασή του), προσπαθήσαμε να αναδείξουμε τις πραγματικές προθέσεις των πρωτεργατών του Μάαστριχτ και της ΟΝΕ που εκινούντο πιστά πάνω στις ράγες της «Συναίνεσης της Ουάσιγκτον».

Οι λαοί και οι κοινωνίες της Ευρώπης, κυρίως δε η Εργατική Τάξη, παρακολουθούσαν αποσβολωμένοι τις εξελίξεις που συνέπεσαν με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού της κομματικο-κρατικής ταξικότητας, που ούτε τον homo novus (κατά τις εξαγγελίες των θεωρητικών του μαρξισμού-λενινισμού) είχε αμετάκλητα δημιουργήσει, ούτε την ανώτερη παραγωγικότητα της κρατικά σχεδιασμένης οικονομίας είχε αποδείξει.

Τον Φεβρουάριο του 1989 γράφαμε:[1] «Αυτές οι δυνάμεις του μεγάλου κεφαλαίου που προωθούν την Ενιαία Αγορά, το ευρωπαϊκό νόμισμα, την Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα, έχουν σχεδιάσει, ενόψει του 1992, μια νεοσυντηρητική νεοφιλελεύθερη πολιτική παρέμβαση εις βάρος των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου. Αιχμές της πολιτικής αυτής είναι: -η άρση των προστατευτικών συνόρων, -η κεφαλαιακή διείσδυση των αναπτυγμένων χωρών του Βορρά (…), -η αφαίμαξη και αξιοποίηση του φτηνού εργατικού δυναμικού του Νότου, -η προνομιακή άντληση των πλουτοπαραγωγικών πόρων και η παράλληλη δόμηση σχέσεων αποδιοργάνωσης των εθνικών οικονομιών και προτεραιοτήτων, -η μαζική ακύρωση κοινωνικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων των εργαζομένων, προστατευτικών της εργασίας και της υγείας τους, -η προϊούσα εξαθλίωση και πτώση του αγοραστικού και βιοτικού τους επιπέδου, -η αποτυποποίηση και αποσυλλογικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και θεσμών, -ο κατακερματισμός και αποσυντονισμός των κοινωνικών αγώνων κ.λπ. …». Ονομάζαμε το Μάαστριχτ, τρία χρόνια προτού τεθεί σε ισχύ, ως έναρξη της «Μεγάλης Σφαγής».

Τον ίδιο χρόνο (1989) στο βιβλίο μας «Θεωρητικά Ζητήματα του Συνδικαλιστικού Κινήματος»[2], επισημαίναμε: «Στην Ευρώπη και στο όνομα της εισόδου στο 1992, ο επιχειρούμενος εκσυγχρονισμός, που για τους μικρούς θα αποτελέσει «ολοκαύτωμα» με μαζική ανεργία και φτώχεια, γίνεται σε βάρος του εργατικού εισοδήματος και των εργατικών κατακτήσεων. Οι διεθνείς μηχανισμοί και οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, τα διαρκή προγράμματα λιτότητας έχουν προ πολλού απωλέσει και αυτή την περίφημη αστική ευγένεια και χαλαρότητα».

Εξάλλου, στο βιβλίο μας «Το 1992 και το Εργατικό Κίνημα»[3], που εκδόθηκε το 1989, τονίσαμε ότι: «Οι διαδικασίες της δρομολογημένης ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δεν παρέχουν καμιά εγγύηση περί συγκλίσεως των οικονομιών όλων των κρατών και περιοχών τους, ούτε προωθούν ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, που κατοχυρώνει και διευρύνει τις κατακτήσεις των λαών. Αντίθετα, δημιουργεί νέες μεγαλύτερες αντιθέσεις μεταξύ Βορρά-Νότου, οδηγεί σε παραγωγικές και οικονομικές αναδιαρθρώσεις υπέρ του κεφαλαίου, ελαστικοποιεί τους όρους της εργασίας κατά τις υποδείξεις του, αποικοδομεί το σύστημα των συνδικαλιστικών ελευθεριών και δυνατοτήτων, εισάγει μορφή αυταρχικής θέσμισης του ταξικού αγώνα, αποδέχεται τη βέβαιη τεχνολογική ανεργία».

Το 1993, ένα χρόνο μετά το Μάαστριχτ, όταν ήταν ήδη γνωστό σε όλους το νέο θεσμικό καθεστώς, στο βιβλίο μας «Εργασία και Συνδικάτα στη Μεταβιομηχανική Κοινωνία»[4] υποστηρίζαμε: «Η πολιτική Μάαστριχτ, άλλωστε, δηλαδή τα προγράμματα λιτότητας, διευρύνονται καθ’ύλην και κατά χρόνο. Η επιταχυνόμενη εξαγορά από το ξένο κεφάλαιο, επιλεκτικά, των βασικών και ελπιδοφόρων παραγωγικών μονάδων, αποικοδομεί πολλαπλά τον εθνικό σχηματισμό. Ο κοινωνικός πόλεμος Κεφαλαίου-Εργασίας, που θεσπίστηκε στο Μάαστριχτ και διεξάγεται με όρους κεφαλαίου μεγιστοποιεί στη χώρα μας τα δυσμενή αποτελέσματα. Πολλά έχουν πλέον κριθεί αλλά και πολλά ακόμη «παίζονται». Τουλάχιστον ας αρχίσουμε από τη συνειδητοποίηση των κρίσιμων αυτών περιστάσεων».

 

 

ΙΙ.Το Μνημόνιο, γέννημα της ΟΝΕ

Το Μάαστριχτ και η ΟΝΕ υπήρξαν και η ταφόπλακα του αριστερού πολιτικού (ευρωκομμουνιστικού) και του Εργατικού Κινήματος, αφού σ’αυτή την παγίδα του κεφαλαίου έπεσε ο κόσμος της Εργασίας και τα Συνδικάτα με την προϊούσα προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στην τεχνοκρατική θεωρία και πρακτική του νεο-λειτουργισμού και την ενσωμάτωση επιφανών στελεχών της στην Ευρωπαϊκή Τεχνοδομή.

Επιγραμματικά αναφέρω ότι το Μνημόνιο και τα σκληρά προγράμματα λιτότητας εις βάρος των λαών του Νότου, αλλά και η κατεδάφιση του Κοινωνικού Κράτους καθώς και ο κατακερματισμός και η αποσυλλογικοποίηση των δυνάμεων της εργασίας ήταν η φυσιολογική συνέχεια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αυτού του τύπου. Έτσι, αντί να τιμωρηθούν οι άσωτες αστικές τάξεις και οι εκπρόσωποί τους, τιμωρούνται οι λαοί και καλούνται να γυρίσουν πίσω ό,τι κατέκτησαν κατά τη διάρκεια της ετεροχρονισμένης (έστω) ατελούς Σοσιαλδημοκρατικής Συναίνεσης.

Για την Ελλάδα επιλέχθηκε η πρωτοφανής επιχείρηση της «εκκαθάρισης εν λειτουργία» ενός ευρωπαϊκού έθνους.

Εδώ που φτάσαμε, δεν έχει σημασία ποιος δικαιώθηκε, προέβλεψε ή ερμήνευσε σωστά τα κείμενα της λεγόμενης «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης» και το Μνημόνιο, και ποιος όχι. Ούτε προέχει ο επιμερισμός των ευθυνών για τα τριάμισι χρόνια ήττας της Αριστεράς, που βλέπει τον λαό να σέρνεται, να εξαθλιώνεται, να χάνει όλο τον συλλογικό του πολιτισμό και τον διαχρονικό του άυλο και υλικό του πλούτο, και παρ’όλα αυτά να επιμένει σε συζητήσεις από το παρελθόν.

Το ζήτημα του παρόντος είναι πως ο λαός χωρίς τρομοκρατία, φόβο και αμηχανία απελευθερώνεται και στέλνει σαφές μήνυμα αποτίναξης του μνημονιακού ζυγού. Γιατί το Μνημόνιο αφαιρεί τις θεμελιώδεις ηθικές, ιδεολογικές και κοινωνικές δυνατότητες κατανόησης της νέας εποχής, της συνολικής δηλαδή συσσώρευσης του καπιταλισμού που ακυρώνει τη Δημοκρατία και καταργεί τις δημόσιες ενοποιητικές δράσεις…  Αλλά κυρίως γκρεμίζει τα υλικά ερείσματα του εθνικού κράτους, τον διαχρονικό δηλαδή υλικό και άυλο πλούτο που κληρονόμησαν ή συσσώρευσαν οι λαοί στη δημόσια έκφρασή τους, ο οποίος υπήρξε η βάση κάθε αλλαγής ή κοινωνικής επανάστασης.

 

 

ΙΙΙ.Η νέα αριστερή ατζέντα

Επομένως απαιτείται ευρύ, προοδευτικό αντιμνημονιακό μέτωπο. Λαός σε εγρήγορση. Εκλογές, νωπή εκλογή, συγκρουσιακή-καταγγελτική διαπραγμάτευση της Δανειακής Σύμβασης μετά την κοινοβουλευτική κατάργηση των Μνημονίων και των εφαρμοστικών τους νόμων.

Ανυποχώρητες αξιώσεις της ελληνικής πλευράς πρέπει να είναι:

-η διαγραφή του μέγιστου μέρους του χρέους.

-η αποπληρωμή του υπολοίπου με ρήτρα ανάπτυξης.

-η αποτίμηση σε χρήμα της οικονομικής καταστροφής του κόστους της ύφεσης και της ανθρωπιστικής κρίσης, που επέφερε το πρόγραμμα των Μνημονίων και η διεκδίκηση αυτού του ποσού ως αναπτυξιακής παροχής.

-η κατάργηση των καταπλεονεκτικών όρων του θεσμικού πλαισίου και η άμεση μονομερής ανάκληση των πρωτοφανών γνωμοδοτήσεων και πιστοποιητικών συμμόρφωσης που έδωσε η μνημονιακή κυβέρνηση και το ΝΣΚ.

-η συμφωνία εξαίρεσης της χώρας από την εφαρμογή του νέου αυστηροποιημένου Συμφώνου «Σταθερότητας», που -πλην των άλλων ασφυκτικών δεσμών για τη χώρα- απαγορεύει τις επενδύσεις από κονδύλια του προϋπολογισμού ή δανεισμό και

-η άμεση ανάκτηση των δημοσίων πλουτοπαραγωγικών πόρων, των κοινωφελών επιχειρήσεων και των κοινοχρήστων κτημάτων και εγκαταστάσεων.

 

 

IV.Το ελληνικό ζήτημα θα λυθεί και το χρέος θα διαγραφεί στα πλαίσια της διεθνούς κοινότητας και της ΕΕ.  Όποια άλλη πρόταση σήμερα, πριν τη διαγραφή του χρέους, εγκυμονεί περιπέτειες!

Μέσα στα όργανα της ΕΕ θα τεθεί με πληρότητα και σαφήνεια το ελληνικό ζήτημα σε όλες τις οικονομικές, γεωστρατηγικές, διεθνοπολιτικές και νομικές του πτυχές. Μέσα στην ΕΕ θα γίνει η προβολή όλων των αιτημάτων και η ταυτόχρονη δημοσιοποίηση του αργόσυρτου, αλλά αποφασιστικού και δημόσιου διαλόγου, ώστε να προετοιμαστεί ο λαός, ο λεγόμενος «κρίσιμος υποκειμενικός παράγοντας», και όλος ο ευρωπαϊκός -και όχι μόνον- Νότος, να μας συμπαρασταθεί, αν δεν ικανοποιηθούν τα κύρια ελληνικά αιτήματα. Τότε, με οργανωμένο διάλογο, με πλατειές δημοκρατικές διαδικασίες, με πλήρη ενημέρωση των πολιτών, όλα θα παραμείνουν ανοικτά αν χρειαστεί, δηλαδή και οι μονομερείς ενέργειες του εθνικού εναλλακτικού σχεδίου.

Όλα τα άλλα είναι, κατά την άποψή μου, επικίνδυνη περιπέτεια χωρίς τέλος και προοπτική. Ευελπιστώ ότι οι θεσμικές, οικονομικές, χρηματοπιστωτικές, αλλά και ψυχολογικές συνεξαρτήσεις, θα αναγκάσουν τους ευρωπαίους ιθύνοντες να αλλάξουν θέση στο ελληνικό ζήτημα. Αλλά και μετά την ικανοποίηση των κύριων αιτημάτων, όλα τα ενδεχόμενα πρέπει να είναι ανοιχτά με στόχο την αυτοδύναμη πορεία και ανάπτυξη.-