«Τι γυρεύει ο Ηρακλής στον οίκο των Γκριμάλντι;»

Μια ποιητική και μουσική βραδιά, σε μια πραγματικά παρεϊστική ατμόσφαιρα, στον Πολυχώρο ΔΕΞΑΜΕΝΗ στον Πύργο,  σε έναν χώρο που μέχρι πρότινος ήταν εγκαταλελειμμένος μέχρι που μια ομάδα εθελοντών του έδωσε το… φιλί της ζωής, πραγματοποιήθηκε χθες από την ΕΛΜΕ Ηλείας, τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Πύργου και τον Σύλλογο Δασκάλων Πύργου.

Ημερίδα με θέμα «Τοπική Ιστορία και Δημιουργική Γραφή» συνδιοργανώνουν η σχολική σύμβουλος φιλολόγων Ηλείας κ. Χρύσω Σπυρέλη και το Γυμνάσιο Νεοχωρίου Ηλείας με την υποστήριξη της Διεύθυνσης  Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ηλείας και την έγκριση της Περιφερειακής Δ/νσης Π.& Δ. Εκπ/σης Δυτικής Ελλάδας.

Στο Λάτσειο η 2^η ατομική έκθεση του Ηλείου σκιτσογράφου Δημήτρη Κορδαλή

Ανοιχτή καθημερινά μέχρι και την Κυριακή το βράδυ

Στην ιστορική τοποθεσία «Πούσι» της Τ.Κ Αχλαδινής του δήμου Αρχαίας Ολυμπίας, θα πραγματοποιηθούν και φέτος όπως κάθε χρόνο, την ερχόμενη Κυριακή 29 Ιουνίου, οι εορταστικές εκδηλώσεις για τις νίκες των Ελλήνων κατά των Τούρκων που έγιναν από τν 12η Μαίου έως και την 23η Ιουνίου του 1821, με αποτέλεσμα την συντριβή και την απώθηση των Τούρκων από το Λάλα. Οι εκδηλώσεις μνήμης.

Η δοξολογία θα ψαλλεί στις 10.30 το πρωί στην Ιερό Ναό Αναλήψεως Πουσίου χοροστατούντος του Μητροπολίτη Ηλείας κ. Γερμανού. Θα ακολουθήσει επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο των Ηρώων και κατέθεση στεφάνων από τους εκπροσώπους του Πρωθυπουργού και της κυβέρνησης, τον αντιπεριφεριάρχη Ηλείας και τον δήμαρχο Αρχαίας Ολυμπίας, τον πρόεδρο της Τ.Κ Αχαλαδινής και τους απογόνους οικογενειών των αγωνιστών. Στον αύλειο χώρο της εκκλησίας, χαιρετισμό θα απευθύνει ο δήμαρχος Αρχαίας Ολυμπίας κ. Θύμιος Κοτζιάς ενώ τον πανηγυρικό της ημέρας θα εκφωνήσει ο εκπαιδευτικός . Αθανάσιος Κατσίμπελης, δ/ντής του δημοτικού σχολείου Λάλα. Θα ακολουθήσουν απαγγελίες μαθητών και μαθητριών του δημοτικού σχολείου Αχλαδινής ενώ τα χορευτικά τμήματα των Πολιτιστικών Συλλόγων του δήμου Αρχαίας Ολυμπίας θα παρουσιάσουν παραδοσιακούς χορούς. Να σημειώσουμε ότι τις εκδηλώσεις διοργανώνουν από κοινού η περιφερειακη ενότητα Ηλείας και ο δήμος Αρχαίας Ολυμπίας.

Ιστορική αναδρομή, η μάχη στο Πούσι
Ο πανδαμάτορας χρόνος στο διάβα του αφανίζει τα πάντα. Με βοηθό τη λησμονιά ρίχνει καταχνιά σε πρόσωπα και γεγονότα και τα βυθίζει στα υπόγεια της ιστορίας. Εμείς ως Έλληνες και Ηλείοι, έχουμε χρέος να αντισταθούμε στα «ρεύματα της λήθης» που, σκοτεινά και παμφάγα, αφανίζουν έργα και ανθρώπους.  
Σ’ αυτόν εδώ τον τόπο, που αναπνέουμε τον ζωογόνο αέρα του ωραιότατου δάσους της Φολόης, με θέα την απέραντη πεδιάδα της Ηλείας, την οποία καθιστά γόνιμη ο ποταμός Αλφειός, έγινε  η μάχη του Πουσίου, που αναφέρουν όλοι οι ιστορικοί.
Η μάχη αυτή θεωρείται ισάξια εκείνης του Βαλτετσίου, γιατί εξουδετερώθηκε ο θύλακας των Τουρκοαλβανών του Λάλα και διευκολύνθηκε η πολιορκία της Τρίπολης από τον Θ. Κολοκοτρώνη. Από τότε πέρασαν 193 χρόνια κι εμείς ως επίγονοι εκείνων που πολέμησαν αναπνέουμε τη ζείδωρη πνοή της αύρας του Ιονίου. Δεν ξεχνούμε όμως τον αγώνα τους και κυρίως δεν ξεχνούμε ότι για να έχει αίσια έκβαση η μάχη, βοήθησαν οι Επτανήσιοι Ανδρέας και Κώστας Μεταξάς, Φωκάς, Πανάς, Σεμπρικός και Στρούζας, Κεφαλλήνες και Ζακύνθιοι.
Όταν εξεράγη η Ελληνική Επανάσταση οι Τούρκοι έσπευσαν να κλειστούν στα κάστρα και τα φρούρια. Κι όπου δεν υπήρχαν τέτοια, κατέφυγαν «στα πλησιόχωρα ή την Τρίπολη» για λόγους ασφαλείας, όπως αναφέρει ο συμπατριώτης μας ιστορικός Δ.Κόκκινος.  Εξαίρεση αποτέλεσαν οι Τούρκοι του Λάλα, που έμειναν στην περιοχή ανθιστάμενοι, απειλούντες και ικανοί να βοηθήσουν και άλλους ομόφύλους τους. Είχαν μεταβάλει τον τόπο τους σε άπαρτο κάστρο, χάρη στην στην πολεμική τους φήμη. Αυτοί οι Λαλαίοι προέρχονταν από Αλβανούς που εξισλαμίστηκαν στα 1715, όταν συμπληρώθηκε η κατάκτηση της χώρας από τους Σουλτάνους. Οι Χοττομαναίοι, άρχοντες της Γαστούνης, τους χρησιμοποίησαν για να επιβάλλουν την εξουσία τους στην ωραία και πλουσιότατη Ηλεία. Έτσι οι Λαλαίοι, όταν άρχισε να διαφαίνεται στα βουνά η ένοπλη των Ελλήνων διαμαρτυρία (με την μορφή των κλεφτών), έπαιξαν το ρόλο του χωροφύλακα στην περιοχή και απέκτησαν ττρομερή δύναμη, την οποία μετέτρεψαν σε τυραννία καταδυναστεύοντας ολόκληρη την Ηλεία. Δεν άργησαν δε να επιδράμουν και κατά του Πύργου, ο οποίος στις 3 Απριλίου 1821 γνώρισε τι εστί Λαλέικο τουφέκι και λεηλασία. Την ίδια τύχη είχε στις 24 Απρίλη και η Αγουλινίτσα ενώ λίγο αργότερα σε φονική μάχη στο Σμίλα, σκοτώθηκε ο υπερασπιστής του Πύργου Βιλαέτης και η Λαλέικη κυριαρχία δεν είχε πλέον ανταγωνιστή. Άλλωστε ολόκληρη η Ηλεία είχε ερημωθεί. Εναντίον αυτής της κατάστασης ήρθε βοήθεια από τους Κεφαλλήνες. Ένα επίλεκτο σώμα αποβιβάστηκε στη Γλαρέντζα και στις 20 Μαΐου ενώθηκε με Ζακύνθιους στον Πύργο και Ηλείους. Ήταν 400 Επτανήσιοι και 700 Ηλείοι υπό τον Σισίνη. Παράλληλα, 600 Γορτύνιοι υπό τον Πλαπούτα, 600 Ολύμπιοι υπό τον Τζανέτο Χριστόπουλο και 250 Τριφύλιοι με το Μέλιο εστάλησαν από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ώστε να αποκοπεί η άνοδος των Λαλαίων προς την Τρίπολη. Στις 20 Μαΐου, το σώμα των Επτανησίων και Ηλείων έζωνε το Λάλα. Για πρώτη φορά σε κανονική στρατιωτική πορεία παρουσιαζόταν στην Πελοπόννησο εκστρατευτικό σώμα, γιατί οι Επτανήσιοι παρείχαν το θέαμα ευρωπαϊκού στρατού.
Σε βοήθεια τους ήρθε και ο Φωτήλας με 400 Καλαβρυτινούς. Οι Λαλαίοι έσπευσαν να συγκρουστούν, αλλά μετά από 7ωρη μάχη υποχώρησαν. Η πρώτη αυτή πετυχημένη προσβολή κατά των Λαλαίων ενίσχυσε το ηθικό των Ελλήνων. Τότε όλα αυτά τα στρατεύματα κατέλαβαν το Πούσι. Οι Λαλαίοι «ζύγισαν» τα πράγματα και κάλεσαν σε βοήθεια τον Γιουσούφ πασά της Πάτρας, που έσπευσε στις 20 Ιουνίου με 600 πεζούς και 300 ιππείς.
Στις 22 Ιουνίου άρχισε η μάχη. Ο Γιουσούφ με επίθεση προσέβαλε τους Έλληνες. 4 Εφόδους πραγματοποίησε και τις 4 χωρίς επιτυχία. Ο Ανδρέας Μεταξάς με τα πυροβόλα του βοήθησε στην επιτυχή έκβαση της μάχης.  Οι Τούρκοι υποχώρησαν. Οι ελληνικές απώλειες ήταν 60 Πελοποννήσιοι, 22 Κεφαλλήνες και 2 Ζακύνθιοι. Την επόμενη μέρα ο Γιουσούφ και οι Λαλαίοι με θρήνους και κοπετούς εγκατέλειπαν τον τόπο. Οι Έλληνες πυρπόλησαν τα 1000 σπίτια στο Λάλα που βρήκαν έρημα. Το φοβερό ορμητήριο των τυράννων είχε μεταβληθεί σε στάχτη. Ο τόπος ανακουφίστηκε. Η γενναιότητα και η αυτοθυσία των πολεμιστών του Πουσίου ήταν αξεπέραστη. Παράδειγμα ο Πανάς, ο οποίος όρθιος στο πεδίο της μάχης εμψύχωνε και ενθάρρυνε τους πολεμιστές, λέγοντας : «Κινδυνεύει εκείνος που αποφεύγει τον κίνδυνο κι όχι αυτός που τον κοιτάζει κατάματα». Η ιστορία κατέγραψε με δόξα το κατόρθωμα τους. Σε μας απομένει να τους θυμόμαστε και να τους τιμούμε γιατί μας χάρισαν τον τόπο ελεύθερο της απεχθούς τυραννίας.

«Ας χορέψουμε στην πόλη…»
Επιτυχημένη ήταν η πολιτιστική εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν την Παρασκευή ο δήμος Πηνειού και η Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτ. Ελλάδας στην Γαστούνη.

Του Γιάννη Σπυρούνη

Η ετήσια εκδήλωση για τη λήξη της χρονιάς για τον Λαογραφικό Χορευτικό Όμιλο Πύργου «Ηλείων Παράδοσις» συνέπεσε το περασμένο Σάββατο με τον εορτασμό της Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής.

Την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής με την Συναυλιακή Λαϊκή Ορχήστρα της